İspanyolca Öğrenirken İşinize Yarayacak 10 Taktik
İspanyolca Öğrenirken
Açık konuşalım, hepimizin hayatında yapması gereken işleri var ve zamanımızı boş harcama lüksümüz yok. Bir hedefimizi gerçekleştirmek istediğimizde bunu en kısa sürede yapabilmek istiyoruz. Sabırlı olmak pek de uzman olduğumuz bir konu değil. Yeni bir dil öğrenmek de buna dahil ve dünyada en yaygın olarak konuşulan ikinci dili öğrenmeye karar verdiyseniz kendinize İspanyolca öğrenmenin en hızlı yolu nedir diye sormuşsunuzdur. Kısa sürede iki dilli olmayı istemek gibi büyük bir hedefe sahip olmanın yanlış olan bir tarafı yok. Tek sorun şudur; birçok internet sitesi, uygulamalar ve dersler bu isteğinizden faydalanmak ister ve size kolay ve hızlıca İspanyolca öğrenme sözü verir.
Bu yüzden dürüst olalım ve bir dilde akıcı konuşabilmenin kolay ve sihirli bir yolu olmadığının altını çizelim. Yalnızca televizyonun karşısına oturarak ayda 20 kilo vermenizi sağlayacak mucizevi bir alet reklamına inanmayacağınız gibi, hiç çaba sarf etmeden dil öğreneceğinizi vaat eden reklamlara da inanmayın. Diğer taraftan baktığımızda ise İspanyolca öğrenmek stresli ve sancılı bir süreç olmak zorunda değil. Hatta İngilizce konuşan birinin İspanyolca öğrenmesi oldukça kolaydır. Çünkü bu dil Latince kökenlidir ve İngilizce ile ortak birçok kelime barındırır. Yani İspanyolca ve İngilizce’nin aynı veya benzer birden fazla kelimesi bulunur. Bu sayede öğrenme süreci o kadar zor olmaz. Bu yazıdaki İspanyolca’yı hızlı bir şekilde öğrenmenize yarayacak ipuçlarıyla işiniz daha da kolaylaşacak.
- İspanyolca Öğrenebilmek İçin Gerçekçi Hedefler Belirleyin.
Benjamin Franklin bir gün, “Hazırlık yapmakta başarısız olursanız başarısız olmaya hazırlanırsınız.” demiştir. Yeni bir dil öğrenmekle ilgili daha uygun bir söz yoktur. Dil öğrenirken ilk adım kısa süreli, orta süreli ve uzun süreli hedefler planlamaktır. Bunu yapabilmek için kendinize şunları sorun:
- Neden İspanyolca öğrenmeye başlıyorum?
- Hangi seviyeye ulaşmak istiyorum?
- İstediğim seviyeye ulaşmak için ne kadar zamana ihtiyacım var?
Hedefler belirlemek çok önemlidir çünkü ne tarafa ilerlediğinizi bilirsiniz. Bir nehir kenarında olduğunuzu ve karşı tarafa geçmeniz gerektiğini hayal edin. Suyun yüzeyinde görünen, karşıya geçmenize yardımcı olabilecek kayalar olduğunu görüyorsunuz. Kayaların güvenli olup olmadığını kontrol edip hangi sırayla adım atacağınızı önceden planlamaz mısınız?
Eğer söz konusu hayatınız ise kesinlikle yapardınız.
Bu düşünce şekli yeni bir dil öğrenmek dahil hayattaki her başarıda geçerlidir. Nereye ulaşmak istediğinizi ve oraya nasıl ulaşacağınızı planlamalısınız. Bu yüzden, bir öğrenme metodundan diğerine geçmek yerine SMART hedefler belirleyin. SMART hedef tekniği nedir peki? Hedefleriniz her hedefin sahip olması gereken beş özelliği içermelidir; spesifik (Spesific), ölçülebilir (Measurable), yapılabilir (Achievable), konuyla ilgili (Relevant) ve zamanla sınırlı (Time-limited) olması. Bir örnekle ulaşılması mümkün hedeflerin ne kadar kolay ve verimli olabileceğini görelim.
Hedef: “Her gün 5 yeni İspanyolca cümle öğreneceğim ve bir gün önceden öğrendiğim cümleleri tekrar edeceğim.”
- Spesifik – kaç adet cümle öğreneceğinizi belirlediniz yani hızlı bir şekilde İspanyolca öğrenebilmek için ne yapmanız gerektiğine karar verdiniz.
- Ölçülebilir – Belirli bir sayıda karar kıldığınız için bu hedefinize uyuyor musunuz kolayca takip edebilirsiniz.
- Yapılabilir – Eğer her gün 100 cümle öğrenmeye çalışırsanız hedefinizde başarılı olamayacak, hayal kırıklığına uğrayacak ve belki de pes edeceksiniz. Hedefinizi ulaşılabilir kılmak için o anki durumunuzu göz önünde tutarak ilgili hedefi planlamanız gerekir.
- Konuyla ilgili – Kısa süreli hedefiniz asıl hedefinizle ilgili olmalıdır, yani İspanyolca konuşmak. Nehir kenarıyla ilgili olan kısmı hatırlıyorsunuzdur. Kayalara basmadan önce neden onlara basmak istediğinizi aklınızda bulundurmak daha hızlı karşıya geçmek sizi motive edecektir.
- Zaman sınırlı – Her gün yeni 5 cümle öğrenmek ve dün öğrendiklerinizi tekrar etmek için 24 saatiniz olduğunu biliyorsunuz. Kendinize bir zaman limiti koymak sizi planınıza uymaya motive edecektir.
- Temel İspanyolca Kelimeler Öğrenin
İspanyolca, diğer bütün diller gibi kelimelerden oluşur. Bu nedenle İspanyolca’da en sık kullanılan kelimeleri öğrenmek, önerdiğimiz adımlardan biridir. Size bütün bir sözlüğü ezberlemenizi söylediğimizi zannedip kaçmadan önce şunu düşünün; kaç kelimeden bahsediyoruz?
Brigham Young Üniversitesi Dilbilimi alanında Doçent Doktor Mark Davies, Modern İspanyolca’daki en sık kullanılan 5000 kelimeyi buldu ve 2006 yılında Frequency Dictionary of Spanish kitabını yayımladı. Davies, İspanyolca’da en yaygın kullanılan 4000 kelimeyi öğrenen bir kişinin normal bir konuşmanın %90’ını kavrayabileceği sonucunu çıkardı. Daha da etkileyici olan ise en yaygın kullanılan 1000 kelimeyi öğrenmenin, konuşma İspanyolca’sının 87’sine eşit olduğu gerçeğidir.
İspanyolca öğrenmeye başlamak için bin kelime mi öğrenmelisiniz yani? Tam olarak değil. Eğer sık kullanılan kelimeleri öğrenmek için çaba harcarsanız dili konuşma yolunu yarılamış olursunuz demektir. Peki bunu nasıl yapacaksınız? Bunun cevabını ilerdeki başlıklarda bulalım.
- Hangi Öğrenme Stilinin Size En Uygun Olduğunu Bulun
1920’li yıllarda psikologlar en yaygın öğrenme stillerini sınıflandırabilmek için VAK öğrenme stilleri modelini geliştirdiler. Modele göre öğrenmenin üç farklı yolu var; görsel, işitsel ve kinestetik (VAK kısaltması da visual, auditory veya kinesthetic kelimelerinden geliyor). Hangi yöntemin size en uygun olduğunu anlamak için aşağıdakilerden hangisi sizi daha iyi anlatıyor onu bulmalısınız:
- Görsel öğreniciler (görme ve okuma) – Bir bilgiyi öğrenmek için onu görmeliler. Siyah tahtalar, şemalar, grafikler ve tablolar görsel öğreniciler için önemli araçlardır. Genellikle sınıfta başarılıdırlar, organize etmeyi bilirler, konuları görselleştirebilirler ve uyum sağlamada iyilerdir.
- İşitsel öğreniciler (dinleme ve konuşma) – Bir bilgiyi öğrenmek için onu duymalılar. İşitsel öğreniciler toplumun %30’unu oluştururlar. Derslerde dinlediklerini unutmazlar, sözlü talimatları hatırlarlar ve grup tartışmalarından hoşlanırlar. Sık sık kendi kendilerine konuşurlar ve biriyle iletişim kurarken, ses kaydederken ve söyleneni dinlerken daha iyi iş yaparlar.
- Kinestetik öğreniciler (dokunma ve hareket etme) – öğrenirken hareket etmek isterler ve “fiziksel” hafızaları vardır. Ne söylendiğinden çok ne yapıldığını hatırlarlar. Kinestetik öğreniciler genellikle çok düzenlidir ve fiziksel aktivitelerde yeteneklidirler. Deney yaparlarsa, rol canlandırırlarsa veya ders sırasında bir şeyler karalarlarsa daha iyi öğrenirler.
Hangi tür öğrenici olduğunuzu keşfettiğiniz zaman birazdan göreceğimiz İspanyolca öğrenme araçlarından hangisinin işinize daha çok yarayacağını anlarsınız.
- İspanyolca Öğrenmek İçin Size En Uygun Araçları Seçin
İspanyolca öğrenmenin en büyük avantajı, bu dilin dünyada en çok öğrenilen dillerden biri olmasından dolayı bir sürü ücretsiz materyal bulunmasıdır. İnanmıyorsanız internete “kolayca İspanyolca öğrenmek” yazıp aratın ve ne kadar sonuç çıktığına bakın. Bu yüzden ileriye dönük çalışın ve sık kullanılan kelimeleri ve cümleleri öğrenmenize yardımcı olacak internet siteleri ve uygulamaları öğrenin.
İnternette araştırma yaparken birçok çevrimiçi İspanyolca dersi göreceksiniz. Okul kurslarıyla karşılaştırdığınızda birden fazla avantajı olduğu doğrudur. Zaman esnekliği, düşük maliyet ve kişisel öğrenme hızına uygunluk bunlardan birkaçıdır.
Size en uyan öğrenme stiline göre hangi derslerin, internet sitelerinin, uygulamaların veya diğer öğrenme materyallerinin uygun olduğuna karar vermek size kalmıştır.
Görsel öğreniciler kitap okuyarak, fotoğraflara ve bilgi kartlarına bakarak İspanyolca öğrenmekten zevk alacaklardır. Sohbet etme konusunda zorlanabilirler ama bunu bilgisayar programları, altyazılı video aletleri veya dinledikleri çalışma alanlarıyla çözebilirler.
İşitsel öğreniciler İspanyolca müzik veya podcast dinleyerek ya da İspanyolca film ve diziler izleyerek öğrenmeyi tercih ederler. Bu kişiler için Pimsleur metodu iyi bir seçim olacaktır.
Son olarak, Kinestetik öğreniciler ders sırasında not alarak veya çalışma kitaplarından not çıkarmak gibi fiziksel aktiviteler ile öğrenirler. Derslerini sesli olarak tekrar etme yöntemini ya da etkileşim özelliği olan yazılımları kullanabilirler.
- Elinizden Geldiği Kadar İspanyolca Dinleyin
İşitsel bir öğrenici olmasanız da İspanyolca konuşmaları duydukça dilin seslerine aşina olacaksınız. Araba sürerken, temizlik yaparken veya egzersiz sırasında müzik dinlemeyi sever misiniz? O halde neden içinde harika İspanyolca şarkılarının olduğu bir müzik listesi oluşturmuyorsunuz? Zamanla şarkılarda duyduğunuz kelimeleri tanımaya başlayacaksınız ve şarkıları tekrar ederken konuşma egzersizi de yapmış olacaksınız.
Bir diğer yararlı fikir de İspanyolca film ve diziler izlemek ve podcast dinlemektir. Çünkü podcast’lerin çoğu başlangıç seviyesinde olanlar için uygundur ve kelime dağarcığınızı geliştirirken dinleme becerinizi de geliştirirler. Dinleyebileceğiniz podcast’lerden bazıları:
- Unlimited Spanish – hem dinleme becerinizi hem de içindeki sizin katılabileceğiniz hikaye kısımlarıyla konuşma becerinizi geliştirmenize yardımcı olur.
- Notes in Spanish – İspanyol bir kadın ve Madrid’e taşındığında hiç İspanyolca bilmeyen İngiliz bir adamın konuşmalarını içerir. Özellikle yeni başlayanlara birçok öneride bulunan bir podcast’tir.
- LightSpeed Spanish – İspanyol kültürüyle ilgili on dakikalık röportajlar ve görüşmeler sunar.
- Elinizden Geldiği Kadar İspanyolca Okuyun
İlk başlarda kısıtlı kelime dağarcığınızla İspanyolca okumalar yapmak biraz zorlayıcı gelebilir. Fakat çocuk kitapları ve Short Stories in Spanish For Beginners isimli kitap gibi özellikle yeni başlayanlar için yazılmış olan kitapları bulabilirsiniz.
Eğer okuduğunuz kitabın sesli anlatımı da varsa çok daha güzel olur. Bu sayede okurken anadili İspanyolca olan birinin telaffuzunu da dinlemiş olur ve İspanyol aksanına aşinalık kazanırsınız.
Her gün biraz okuma yapmaya çalışın. Bu egzersiz ile kelime dağarcığınızı hızlıca ve kelimeleri bağlam içinde gördüğünüz için doğal bir yolla geliştirmiş olursunuz ve kelimeleri hatırlamak da kolaylaşır.
- Anadili İspanyolca Olan Kişilerle Konuşun
Hata yapacağınız için konuşmaktan korkmayın. Konuşma becerilerinizi geliştirebileceğiniz, konuşurken rahat olduğunuz birini bulun. Anadili İspanyolca olan bir arkadaşınız veya komşunuz var mı? Yalnızca birkaç cümle de olsa onlarla her gün konuşmaya çalışın. Telaffuzunuzu ya da gramer hatalarınızı düzeltmesini bile isteyebilirsiniz.
İspanyolca konuşan kimseyi tanımıyorsanız sorun değil. İnternet sayesinde dünyanın her yerinden konuşma partneri veya özel ders alabileceğiniz birini bulabilirsiniz. Bunu yapabileceğiniz bazı internet siteleri şunlardır; iTalki, Baselang, My Language Exchange, Meetup ve Hellotalk.
Unutmamanız gereken en önemli şey İspanyolca öğrenmenin en hızlı yolunun konuşmak, konuşmak ve konuşmak olmasıdır.
- Öğrendiklerinizi Gözden Geçirin
Okulda, sınavdan bir gece önce saatlerce ders çalışıp birkaç gün sonra her şeyi unuttuğunuzu hatırlayın. Bunun nedeni öğrenilenlerin kısa süreli hafızada tutulup sonra beyniniz tarafından çöp kutusuna atılmasıdır.
Bu olayın İspanyolca’da öğrendiklerinize olmasını istemezsiniz. Peki, öğrenilenleri nasıl gözden geçirmelisiniz ki onları uzun süreli hafızaya taşıyabilesiniz?
Bilgi kartlarıyla tekrar etmek için açık kaynaklı bir program olan Anki iyi bir seçenektir. Burada öğrendiğiniz cümle ve kelimeleri yazarsınız ve program birkaç kez sizi test ederek hatırlayıp hatırlamadığınızı kontrol eder. Böylece kelime ezberleyip unutmak yerine gerçekten İspanyolca öğrenmiş olursunuz.
- Gramer Üstüne Çok Zaman Harcamayın
İspanyolca göreceli olarak öğrenmesi kolay bir dil olsa da onun da zorlayıcı kısımları vardır. Örneğin; ser ve estar fiillerinin, por ve para ilgeçlerinin ve geçmiş zamanların arasındaki farklar.
İspanyolca’nın bu ustalık isteyen kısımları aklınıza yatmıyorsa çok endişelenmenize gerek yok. Öğrenmeye başladığımız bir dilin yapısında zorlanmak gayet doğaldır. Yukarıda dinleme ve okuma ile ilgili söylenenlere odaklanın ve zamanla, bu sizi zorlayan kısımlar, üstüne kafa yormanızı gerektirmeyecek kadar kolaylaşacaktır.
- İspanyolca’yı Hayatınızın Her Alanına Dahil Edin
Bir dil öğrenmek dilin gramerine hakim olmaktan çok daha fazlasıdır. Yepyeni bir kültürün içine girmek demektir. Bir insanla zaman geçirdikçe onu daha çok tanımanız gibi İspanyolca’yı hızlıca öğrenmek istiyorsanız bu dille ilgili olan her alanla “zaman geçirmelisiniz”.
Bunun içine her şey girebilir. İspanyolca müzik ve radyo kanalları dinlemek, İspanyolca film ve diziler izlemek, İspanyol kültürüyle ilgili yazılar okumak, İspanyol topluluklarına dahil olmak ve etkinliklerine katılmak, İspanyolca konuşan kişilerle muhabbet etmek ve sosyal aktiviteler planlamak ve Salsa, Flamenko ya da Bolero danslarını öğrenmek.